Trong một thời gian dài, Trung Quốc chắc chắn là quốc gia có nhiều cư dân nhất. Nhưng theo một dự đoán của Liên Hợp Quốc, nước này sẽ mất đi danh hiệu đó. Bởi vì dân số Trung Quốc đang giảm – trong khi, đối thủ cạnh tranh cho vị trí đầu tiên vẫn tiếp tục phát triển. Nhưng còn bao lâu nữa?
Trung Quốc từ lâu đã là một trong những khu vực đông dân nhất thế giới. Điều này là do các khu vực rộng lớn có đất đai màu mỡ và khí hậu thuận lợi cho nông nghiệp. Cũng đã có những giai đoạn ổn định chính trị lâu dài trong các thế kỷ qua và người dân đã tránh được các cuộc chiến tranh đẫm máu. Tuy nhiên, điều tương tự cũng xảy ra với Ấn Độ.
Từ những năm 1950, với sự tiến bộ của y học và nông nghiệp, mọi rào cản đều bị phá vỡ: Trung Quốc và Ấn Độ đã trở thành những quốc gia có dân số khổng lồ. Trung Quốc đã vượt mốc 1 tỷ người vào những năm 1980, tiếp theo là Ấn Độ vào cuối những năm 1990. Ngày nay, hơn 1,4 tỷ người sống ở mỗi quốc gia trên – nhiều hơn cả ở Châu Âu, Bắc và Nam Mỹ cộng lại.
Trong khi Trung Quốc từ lâu đã là quốc gia đông dân nhất, thì sự thay đổi vị trí dẫn đầu sắp xảy ra: Theo dự báo của Liên Hợp Quốc, Ấn Độ sẽ vượt qua Trung Quốc vào ngày 14 tháng Tư. Tuy nhiên, theo các nhà nhân khẩu học, ngày chính xác này nên được xử lý một cách thận trọng: “Đó là một ước tính gần đúng, ước tính tốt nhất“, Patrick Gerland, người đứng đầu bộ phận dự báo dân số của Liên Hợp Quốc, nói với hãng tin AP.
Vượt sớm hơn dự kiến
Trên thực tế, các chuyên gia từ lâu đã tính rằng Ấn Độ sẽ không vượt qua Trung Quốc cho đến cuối thập kỷ này. Nhưng thực tế là thời gian đã đến vào năm 2023 là do tỷ lệ sinh ở Trung Quốc tiếp tục giảm, tức là số trẻ em trung bình trên một phụ nữ. Tỷ lệ này là 1,2 ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, khiến tỷ lệ này trở thành một trong những nơi thấp nhất trên thế giới.
Nhưng ở Ấn Độ cũng vậy, tỷ lệ sinh đã giảm nhanh chóng trong những năm gần đây, gần đây nhất là 2 con/phụ nữ. Vào những năm 1950, con số này vẫn là 6, vào những năm 1990, nó chỉ hơn 3 một chút. Giờ đây, lần đầu tiên, tỷ lệ này đã tụt xuống dưới mốc quan trọng là 2,1, từ đó dân số chắc chắn sẽ giảm xuống. Vì vậy, không còn có thể nói về sự bùng nổ dân số ở Ấn Độ nữa. Tuy nhiên, dân số Ấn Độ sẽ tiếp tục tăng trong thời điểm hiện tại. Theo ước tính trung bình của Liên Hợp Quốc, quốc gia này có thể vượt mốc 1,5 tỷ người vào cuối thập kỷ này.
Bùng nổ dân số dừng lại ở Ấn Độ
Nhưng tại sao Ấn Độ tiếp tục tăng dân số khi tỷ lệ sinh dưới 2,1? Điều này là do cơ cấu tuổi đặc biệt: hơn 40 phần trăm dân số dưới 25 tuổi. Nhiều phụ nữ giờ đã đến tuổi sinh đẻ. Nếu mỗi người trong 300 triệu có trung bình 2 đứa con, thì 600 triệu đứa trẻ sẽ được sinh ra. Đồng thời, gần 100 triệu người Ấn Độ trên 65 tuổi. Vì vậy, không thể có nhiều người chết như những người mới được sinh ra.
Tuy nhiên, sự phát triển hơn nữa ở Ấn Độ đi kèm với nhiều điều không thể lường trước được: Ngoài tỷ lệ sinh, tuổi thọ cũng đóng một vai trò, cả hai yếu tố đều thay đổi khó lường. Do đó, các dự báo của Liên Hợp Quốc có sự khác biệt đáng kể ở các khía cạnh: ước tính tối đa cho Ấn Độ là hơn 2 tỷ người vào năm 2100, ước tính tối thiểu khoảng 1 tỷ, tức là ít hơn hiện nay.
Trung Quốc đã giảm dân số
Đối với Trung Quốc, phạm vi dự báo cho năm 2100 là từ 1,2 tỷ đến 490 triệu dân. Đất nước này có thể đã vượt qua đỉnh dân số ở mức 1,4 tỷ người: Vào đầu năm, văn phòng thống kê ở Bắc Kinh đã báo cáo sự sụt giảm dân số đầu tiên trong sáu thập kỷ. Và độ tuổi trung bình, với chính xác một nửa dân số trẻ hơn và một nửa già hơn, là 39 ở Trung Quốc, tương đương với một quốc gia phát triển như Hoa Kỳ. Ở Ấn Độ, độ tuổi trung bình là 28 năm, tương tự như ở các nước mới nổi như Mexico hoặc Nam Phi.
Và dân số ở Trung Quốc đang già đi nhanh chóng: Quốc gia này hiện có số lượng người già lớn nhất thế giới. Năm 2010, 254 triệu người Trung Quốc trên 60 tuổi. Số lượng người già trên 60 tuổi dự kiến sẽ tăng lên khoảng 400 triệu vào năm 2040, khi đó sẽ chiếm hơn một phần tư dân số. Ở Ấn Độ, tỷ lệ người già có khả năng thấp hơn đáng kể trong thời gian dài hơn.
Những phát triển này có ý nghĩa đối với hai siêu quốc gia: Ở Ấn Độ, lực lượng lao động ngày càng tăng cũng có thể thúc đẩy tăng trưởng trong hoạt động kinh tế. Mặt khác, ở Trung Quốc, ngày càng có ít người trưởng thành trong độ tuổi lao động để hỗ trợ dân số già. Kết quả là, các động lực kinh tế có thể khác nhau hơn nữa, mà cuối cùng cũng sẽ đóng một vai trò trong quyền lực và ảnh hưởng trong khu vực. Có lẽ việc Ấn Độ vượt qua Trung Quốc về dân số không chỉ là một sự thật thú vị về mặt thống kê.
Trung Khoa – (Tổng hợp)
